განათლების დონე საქართველოში

მოგეხსენებათ საქართველოში განათლების დონე უკვე კატასტროფულად დაეცა.მარტო კითხვის დონის მაჩვენებელი უტოლდება საუდის არაბეთის,ირანის და აფრიკის ქვეყნების დონეს.მასწავლებლების მნიშვნელოვანმა ნაწილმა კი თავისი საგანი საჭირო დონეზე არ იცის.განვითარების მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემებით,2012 წლისთვის იმ ქვეყვენის საუკეთესო ათეული,რომელსაც ყველაზე მეტი უმაღლესი განათლების მქონე მოქალაქე ჰყავს,ასე გამოიყურება:კანადა,ისრაელი,იაპონია,აშშ,ახალი ზელანდი,სამხრეთ კორეა,დიდი ბრიტანეთი,ფინეთი,ავსტრალია,ირლანდია.
ამავე ორგანიზაციის მოხსენებაში ხაზგასმით არის აღნიშნული,რომ მსოფლიო ეკონომიკური კრიზისის ფონზე,უმაღლესი განათლების მქონე ადამიანებს უმუშევრობა სხვებზე ნაკლებად ემუქრებათ.რა ვითარებაა ამ თვალსაზრისით საქართველოში?
საქართველოში მოსახლეობის მხოლოდ 22%-ია უმაღლესი განათლების მქონე ანუ ეს მაჩვენებელი წამყვან პოზიციებზე მყოფი ქვეყნების მაჩვენებლებს ორჯერ და მეტად ჩამოუვარდება, რაც, ცხადია, არასახარბიელოა. საქართველოში ყოველ 10 000 მოსახლეზე მოდის 234 სტუდენტი (აღსანიშნავია, რომ 2003 წელს მოდიოდა 355 სტუდენტი), მაშინ როცა, მაგალითად, ლატვიაში ყოველ 10 000 მცხოვრებზე 492 სტუდენტია, ანუ სტუდენტების რიცხვი  იზრდება. სტუდენტები და უმაღლესი განათლების მქონე პირები განვითარებული ქვეყნების მოსახლეობის 65 პროცენტს შეადგენენ.

        მონაცემები:

ის,რომ ქვეყანაში განათლების დაბალი დონეა,ალბათ  განათლების რეფორმის შეცდომებს უნდა დავაბრალოთ.როგორც ჩანს,რეფორმა არ მიდის სწორი მიმართულებით,მაგრამ ისიც უნდა ვაღიაროთ,რომ განათლების მიმართულებით ბევრი სასარგებლო ნაბიჯი გადაიდგა,დაწყებულია მასწავლებელთა სერთიფიცირება,შემოვიდა საატესტატო გამოცდები და ა.შ,ისიც კარგად უნდა გვესმოდეს,რომ დადებითი შედეგის მისაღებად დიდი დროა საჭირო და მოკლე ვადაში ძირეული ცვლილებები შეუძლებელია.

    „იუნესკომ“ გამოაქვეყნა თავისი ყოველწლიური ანგარიში, სადაც განათლების ხელმისაწვდომობის ხელშეწყობის ინდექსის მიხედვით, 128 ქვეყნიდან საქართველო 22-ე ადგილზეა.

„იუნესკოს“ ოფიციალურ ვებ-გვერდზე გამოქვეყნებული ინფორმაციის თანახმად, საქართველო უსწრებს ისეთ ქვეყნებს, როგორიცაა ისრაელი, ბელგია, ესტონეთი, პორტუგალია, შვეიცარია და სხვ.
ეს მაჩვენებელი „იუნესკომ“ 2007 წლის მონაცემებზე დაყრდნობით პირველად გამოავლინა. ინდექსი განათლების ხელმისაწვდომობას (EDUCATION FOR ALL) სხვადასხვა შედეგების მიხედვით ზომავს. ესენია: დაწყებითი განათლება, წიგნიერება მოზარდებში (15 წლის ზემოთ), გენდერული თანასწორობა, განათლების ხარისხი (V კლასის მიხედვით). 2007 წლის მონაცემების ანალიზის შედეგად, რომელიც პირველად ახლა გახდა ცნობილი, პირველ ადგილზე ნორვეგიაა, მეორეზე იაპონია, მესამეზე კი – გერმანია.
„იუნესკო“ განათლების ხელმისაწვდომობის მონიტორინგის ანგარიშებს 2000 წლიდან აქვეყნებს.

    რატომ არის საქართველოში ასეთი მდგომარეობა? ეს სადაო საკითხია.ზოგის აზრით,ეს განათლების რეფორმის ბრალია,მაგრამ მე მაინც მგონია,რომ საქართველოში მასწავლებლები არ ცდილობენ გაიღმაონ მიღებული ცოდნა დროთა განმავლობაში სტანდარტების შესაბამისად,რა რეფორმაც არ უნდა გატარდეს,მასწავლებელი ყოველთვის უნდა ცდილობდეს საკუთარი ძალისმევით განვითარდეს და არ ჩამორჩეს თანამედროვეობას.

ინფორმაციის წყარო:http://www.ambebi.ge

    ახლა კი გთავაზობთ ჩემ მიერ ჩატარებულ გამოკითხვების შედეგებს.კვლევები ჩატარდა IBR-ისპროექტის ფარგლებში.

 პირველი კითხვა მდგომარეობდა შემდეგში:

1) რა სიხშირით ყიდულობთ წიგნებს?

     3-4 თვეში ერთხელ -41%

     წელიწადში ერთხელ ან ორჯერ- 27%

     თვეში ერთხელ-24%

      კვირაში ან 2 კვირაში ერთხელ-8%

2)რა სიხშირით კითხულობენ მოსწავლეები თავიანთი სურვილით სკოლის გარეთ?

  ყოველ დღე-32%

  კვირაში ერთხელ ან ორჯერ-33%

  თვეში ერთხელ ან ორჯერ-20%

   თითქმის არასოდეს-15%

ქართველი ახალგაზრდების განათლების დონე

http://www.youtube.com/watch?v=dzpe7QfVsS8&feature=youtu.be&t=18s

ძველი ქართული სიტყვების ლექსიკონი

– ა –

აგარაკი – სახნავ-სათესი მიწა.

აზმნობა – ფიქრი; არა აზმნობდეს – არა ფიქრობდეს, არა ჰგონებდეს.

ალაფი – დავლა, ნადავლი.

ამაო – უსარგებლო, უქმი.

ამბორის ყოფა – კოცნა.

ამჴმელი – ამღები.

ანაზდეული – უცაბედი, მოულოდნელი.

ანგარება – სიხარბე, ვეცხლისმოყვარეობა.

ანთრაკი – ერთგვარი ძვირფასი ქვა, ნაკვერცხლის ფერი.

არგანი – ჯოხი, კვერთხი.

არდაბაგი – სარკმელი.

არდაგი – წინსაფარი, ტილო.

არება – მიმოდა არებ თვალთა – აქეთ-იქით იხედები.

არვე – ცხვრის ფარა.

არია – პლანეტა მარსი.

ასლი – პურეულთა ჯგუფის ერთ-ერთი ძირითადი სახეობა, ორმარცვალა.

ასო – ადამიანის სხეულის ნაწილი, ორგანო.

ასპიტი – ძლიერ შხამიანი გველი.

აფროდიტი – პლანეტა ვენერა.

აღდება – მოდება, მოკიდება (ცეცხლისა); აღდებული – მოდებული, მოკიდებული.

აღვსება – აღდგომა.

აღკრება – დაკრეფა, აღება.

აღლაღება – გალაღება, გათამამება.

აღმონაღები – ამონღები, ნარწყევი, ნანთხევი.

აღმოსავალი – აღმოსავლეთი.

აღმოჴდა – ამოღება, ამოთხრა.

აღნადგინები – სარგებელი, პროცენტი.

აღტყველვა – ტაშის შემოკვრა სიხარულით.

აღტყინებული – ანთებული, აღგზნებული.

აღუბორგველობა – აღუშფოთველობა, გაურისხველობა.

აღუზვავებელი – ვინც არ არის გაამაყებული, გადადგულებული ან გაამპარტავნებული. (საპირისპირო ცნებაა აღზევებული).

აღქმა – აყვანა; აღიქვა – შეისვა.

აღძრვა – აჯანყება, აბუნტება.

აღჭურვა – შეიარაღება.

აღჴოცა – აღფხვრა, წაშლა, აღგვა.

– ბ –

ბაია – დანაკის კუდის ფოთოლი

ბასრობა – კიცხვა, დაცინვა, გინება.

ბებკი – ძონძი, კონკი, ნაგლეჯი.

ბევრი – ათი ათასი (10 000); ბევრეული – ათი ათასეული.

ბევრის ბევრეული – ათი ათასჯერ ათი ათასეული ანუ მრავალი, უთვალავი.

ბელიერი – ეშმაკი, ავი სული.

ბერწი – უშვილო.

ბეცება – ბარბაცი.

ბიალონი – თხელი და მსუბუქი წამოსასხამი (ხმარობდნენ სასულიერო პირები).

ბისონი – ძვირფასი ქსოვილისაგან დამზადებული სამოსელი, რომელსაც იცვამდნენ მეფეები და მღვდელმთავრები.

ბოროტ-მზრახველობა – ბოროტი ლაპარაკი, ლაყბობა.

ბრჭალი – ტერფი.

ბურდო – ფეტვის ბზე, გაულეწავი.

ბურვა – ხურვა.

ბუქი – ქარბუქი.

ბჭე – კარი, შესავალი.

– გ –

გავალაკი – საჩრდილობელი, თავს გადასაფარებელი.

გამკაცრება – გაფრთხილება, მორიდება.

გამოვრდომა – გამოვარდნა.

გამოთარგმანება – განმარტება.

გამომჴდელი – გამომგდები, გამომდევნელი.

გამოტევება – გამოშვება.

გამოღება – გამოსხმა (ნაყოფისა).

გამოხვმა – გამოღება, გამოყვანა.

გამოწვლილვა – დაწვრილებით გამოძიება, გამოკვლევა.

გამოჴუება – გამოკლება.

განბასრვა – გაკიცხვა, დაცინვა, დამცირება.

განბძარვა – გაგლეჯა.

განბჭობა – განსჯა.

განგლისპებული – გაანჩხლებული, გაავებული, გაკაპასებული.

განგოზი – კირი, გაჯი.

განდრეკილობა – განდგომა, გადახრა (მართლმადიდებელი სარწმუნოებიდან).

განვაჭრებული – განსყიდული.

განვლინება – გაგზავნა, გაშვება.

განვლტოლა – გაქცევა.

განვრდომა – გავარდნა.

განზვავებული – გაამაყებული, გადიდგულებული.

განკითხვა – განსჯა, გასამართლება.

განკრძალვა, განკრძალება – მორიდება, გაფრთხილება. განკრძალული – გაფრთხილებული, მორიდებული.

განლაღება – გალაღება, გათამამება.

განლევა – გათავება.

განლიგება – გაშტერება, გარინდება, გაჩუმება.

განმარტება – გაშლა.

განმსტრობა – დაზვერვა.

განმტკიცება – გამაგრება.

განმხრწნელი – წამხდენელი, სიცოცხლის მომსპობი.

განოტება – განდევნა, გაძევება, მოშორება.

განპოხება – გასუქება.

განრინება – ხსნა, გადარჩენა. განსარინებელი – გადასარჩენი.

განსვენება – მოსვენება.

განსპეტაკება – გათეთრება, გაწმენდა.

განსხიპვა – გაჭიმვა, გაკვრა.

განსხმა – გაძევება, განდევნა.

განქარვება – გაუჩინარება, გაბრობა.

განქიქება – შერცხვენა, გაკიცხვა.

განქრევა – გაუჩინარება, გაბრობა, მოსპობა.

განჩინება – განკითხვა, განსჯა.

განცდა – დანახვა, განჭვრეტა.

განცემა – სობა, გარჭმა.

განცოფება – გაგიჟება, გახელება.

განცხოველება – გაცოცხლება.

განცხრომა – ლხენა, შვება, დროს ტარება.

განძება – გაძევება, განდევნა.

განძვინება – გამძვინვარება, გააფთრება.

განწონება – გაჩრა, გარჭმა, ჩასობა.

განწყობა – საბრძოლველად გამზადება.

განხეთქა – დახევა.

განხვმა – გაღება, გახსნა, გახელა.

განხრწნადი – მოკვდავი.

განჴდა – გახდა, გაძრობა.

განჴმელი – დამშრალი; ხმელი, გამხდარი.

გარდამოჴდომა – გადმოხტომა.

გარე-შემოუწერელი – შემოუსაზღვრელი, შემოუფარგლავი.

გარე-წარქცევა – გარეთ მიბრუნება.

გაროქვა – გაძარცვა, ქონების გატაცება.

გახელება – გაგიჟება.

გება – არ ეგების – არ შეიძლება.

გეენია – ჯოჯოხეთი.

გვადრუცი – კოლოფი, ყულაბა.

გვემა – ცემა.

გლახაკი – 1. მათხოვარი, გლახა;
2. ღარიბი, უქონელი, უპოვარი;
3. თავმდაბლობა.

გლისპი – ანჩხლი, კაპასი, ავი.

გონება-მოუდრეკელი – რეგვენი.

გრძნა – არავინ აგრძნას, არავინ შეიტყოს.

გულდამზიდველი – გულდამზიზღებელი.

გულისთქმა – წადილი, სურვილი.

– დ –

დაბებკული – დაკონკილი, დაძონძილი.

დაბრყვილებული – მოსუსტებული, დაკლებული.

დაბურვა – დახურვა.

დაბძარვა – დახეთქვა, დაჭრა, დაგლეჯა.

დაგება – 1. შერიგება;
2. დაფენა, გაშლა.

დადგინება – დანიშვნა, დაყენება.

დადგრომა – დადგომა, გაჩერება. დაუდგრომელი – გაუჩერებელი, მოუსვენარი.

დადუხჭირება – დაუშნოვება.

დავანება – დამკვიდრება, დასადგურება.

დაზრქელებული – გასქელებული.

დათიჴება – ატალახება.

დათხევა – დაღვრა. დათხეული – დაღვრილი.

დაკვეთება – დაცემა, დავარდნა.

დაკრება – ჩაქვავება, ჩაქოლვა.

დალტობა – დასველება. დალტობილი – დასველებული.

დამარხვა – 1. შენახვა;
2. დამკვიდრება.

დამმარხველი – შემნახველი.

დამაშვრალი – დაღლილი.

დამთხე – მომზრახი (საბა), ქადაგი.

დამოკიდებული – ჩამოკიდებული.

დამსჭვალვა – დალურსმვა. დამსჭვალული – დალურსმული.

დამტკნარება – შესქელება.

დამშთვარი – დამხრჩვალი.

დამძიმება – შეწუხება.

დამწიკულება – გაჭუჭყიანება, გასვრა.

დანაკის-კუდი – ფინიკი, ინდის ხურმა.

დანთქმა – დაძირვა, ჩაძირვა.

დასავალი – დაძავლეთი.

დასტაქარი – ქირურგი, ჭრილობათა და მოტეხილობათა მკურნალი.

დასხმა – დაფუძნება.

დატევება – მიტოვება.

დაფლვა – დამარხვა, დაკრძალვა. დაფლული – დამარხული.

დაფხვრა – დაგლეჯა.

დაღნიოშება – გაცუდება, დაუშნოვება.

დაყენებული – აკრძალული.

დაყუდება – დადგომა, ჩადგომა, გაჩერება.

დაშთობა – დახრჩობა.

დაშთომა – დარჩენა.

დაშრტობა – ჩაქრობა.

დაცადება – შეჩერება, დაყოვნება, შენელება. დაცადებული – დაყოვნებული, შეჩერებული. დაუცადებელი – შეუჩერებელი, შეუნელებელი, დაუყოვნებელი.

დაცემა – დაკვრა (საყვირისა).

დაწერტა – დაჩხვლეტა ეკლით.

დაწვლილება – დაწვრილება.

დაწუხვა – დახუჭვა.

დაწყობა – შეთანხმება, შეწყობა.

დაჭირვებული – გაჭირვებული; დანაღვლიანებული, დამწუხრებული.

დაჴსნა – დარღვევა, დაშლა; დაუძლურება.

დამჴსნელი – დამარღვეველი, დამშლელი.

დაჴშვა – დახურვა, დაკეტვა.

დედაწული – ჯალაბობა, სახლეული.

დია – პლანეტა მუშთარი.

დიაცი – ქალი, დედაკაცი.

დიკა – გაზაფხულის ნათესი ხორბალი.

დილეგი – საპატიმრო, საპყრობილე.

დრაკჰანი – ოქროს მონეტა.

დრტვინვა – ბუზღუნი.

– ე –

ებგური – გუშაგი, ყარაული.

ედემი – სამოთხის ბაღი.

ემბაზი – სანათლავი ჭურჭელი.

ემპლასტრო – მალამო, სალბუნი.

ენაბრგვნილობა – ენაჩლუნგობა, ენაბლუობა.

ენკრატისი – მოწესე ქალი.

ენქერი – ხელსახოცი.

ერმი – პლანეტა მერკური.

ექსორია – სამშობლოდან გაძევება, განდევნა.

– ვ –

ვასილისკო – ბასილისკო, თვალთ მაკვდინებელი მხეცი, გესლიანი (საბა).

ვაშკარანი – ტომარა, ჩანთა.

ვაჴში – სარგებელი, პროცენტი, აღნადგინები.

ვლტოლა – გაქცევა.

– ზ –

ზავებული – შეზავებული.

ზაკვა, ზაკუვა – ცბიერება, თვალთმაქცობა.

ზარდაჴშა – პატარა ყუთი, კოლოფი.

ზატიკი – პასექი. ზატიკობა – აღდგომა.

ზე – 1. …-ის დროს. მოსეს ზე – მოსეს დროს.
2. მაღლა, ზევით, ზეზე, ფეხზე.
3. „ზედა“ თანდებული.

ზეზი – ოქროქსოვილი.

ზეშთა-მჩენი – ამპარტავანი, ამაყი, ქედმაღალი; ზეშთა-მჩენობა – ამპარტავნობა, ამაყობა, ქედმაღლობა.

ზეცისა ძალნი – ანგელოზები.

ზვავი – ამპარტავანი, ამაყი, ქედმაღალი; ზვაობა – ამპარტავნობა, ამაყობა, ქედმაღლობა.

ზვარაკი – შესაწირავი ცხოველი; ზვარაკი ჭამებული – ნასუქარი, შესაწირავად გასუქებული მოზვერი.

ზოდი – ზოდიაქო.

ზოსტერი – ძვირფასი ქვებით შემკული ტყავის ქამარი.

ზრახვა – ლაპარაკი.

ზრდა – კვება.

– თ –

თავადი – ბატონი, დიდებული, უფროსი.

თავდამოქცევა – თავდაყირა.

თავის მიდრეკა – თავშეფარება; თავთა მისადრეკი – თავშესაფარი.

თანა-განმზრახი – მრჩეველი.

თანა-მოდასე – თანაწევრი, დასის წევრი.

თანანადები – ვალი, გადასახადი.

თარგმანი, თარგმანება, თარგმნა – განმარტება.

თაფლი ველური – „ხე არს მსგავსი ურთხლისა, რომლისა მიერ მსგავსი მანანასი ჩამოეწვეთების“.

თაფლუჭი – ერთგვარი მათრობელა სასმელი.

თეო – ფარეხის გარშემო საყარაულო ადგილი.

თვალვა – თვლა.

თვალ-მოუღებელი – თვალმოუშორებელი, თვალაუღებელი.

თვით-სჯულება – თავნებობა.

თვისი – ნათესავი, მოყვარე, თავისიანი.

თხზულება – დაწნული.

თხიერი – ტიკი.

– ი –

იგავი – „იგავნი“, ძველი აღთქმის ერთ-ერთი წიგნი.

იავარ-ქმნა – აკლება, განადგურება, აოხრება.

ინანი – ერთგვარი სურნელოვანი სასხურებელი წყალი.

ისმაიტელი – ბიბლიური გადმოცემით, აგარის შვილის ისმაილის ჩამომავალი. შემლგომში ისმაიტელებად იწოდებოდნენ მაჰმადიანები.

იფქლი – ხორბალი, პური.

იქედნე – შხამიანი გველი, რომელიც პირიდან მაკდება და მშობიარობის დროს კვდება.

იშვით – იშვიათად.

იძრვისი – რაც მოძრავია (ცხოველები, ფრინველები და ქვემძრომნი).

იწრო – ვიწრო, პატარა (ადგილი); იწროება – სივიწროვე, გაჭირვება. იხ. შეიწრებული.

– კ –

კავშირი – ელემენტი (მიწა, წყალი, ჰაერი, ცეცხლი).

კაზმა – იხ. განკაზმა.

კარაული – სახედარი, ჯორი.

კაჩალო – ხორცის ჩამოსაკიდი კაპიანი ხე, ჩანგალი.

კაცად-კაცადი – თითოეული.

კბოდე – ზღვის ან მდინარის კლდოვანი (ციცაბო, ფრიალო) ნაპირი.

კდემა – რიდი, რცხვენა.

კვართი – ქრისტეს პერანგი.

კვეთება – შეხეთქება, შესკდომა.

კირიელეისონ – ბენძნულია, ქართულად ნიშნავს „უფალო, შეგვიწყალენ!“.

კლემაქსი – კიბე, წმ. იოანე სინელის თხზულება.

კლიტე – გასაღები.

კმა – საკმარისი.

კოლვიზმა – დიდი მარხულობა.

კომსობა – ერისთავობა.

კოჭიკური – ნაპარსი თმა.

კრეტსაბმელი – ფარდა.

კრონოს – პლანეტა სატურნი.

კრჩხიალი, კრჩხიალება – საზარელი კივილი.

კრძალვა – რიდება.

კუკული – ბერის ქუდი.

კუროს თავი – ტატაშა, შავი ნარი (აქვს ეკლები).

– ლ –

ლაინი – შეღებილი ნარმა.

ლალვა – ჩხუბი.

ლანქერი – თოვლის ღვარი.

ლანძვი – სარკმელი, ფანჯარა.

ლიზღობა – მლიქვნელური და უშვერი (კადნიერი) ლაპარაკი.

ლირწი – ვნებიანი, მხურვალე (ითქმის ქალთა სქესზე); ლირწება – ვნებიანობა, მხურვალება.

ლიტონი – უბრალო.

ლიქნა – პირფერობა.

ლმობა – ტკივილი.

ლტობა – დასველება.

ლტოლვილი – გაქცეული.

– მ –

მაგისტროსი – მოძღვარი.

მალიად – სწრაფად, ჩქარა.

მამონა – უსამართლოდ შეძენილი ქონება.

მამწყობარი – შემწყობელი.

მანანა – ზეციური პური, რომლითაც კვუბავდა ღმერთი ეგვიპტიდან გამოსულ ებრაელებს უდაბნოში.

მანდატური – ხელარგნოსანი, მეფის მცველი მოხელე.

მანიაკი – მოთვალულ-მომარგალიტებული საყელო.

მანქანება – სხვადასხვა სავნებელი ხერხი, ხრიკი.

მაოტებელი – განმდევნელი, გამაქცეველი.

მაოხარი – ამაოხრებელი.

მართვე – ბარტყი, ბახალა.

მარმენიო – ბედისწერა.

მარტვილი – წამებული, მოწამე.

მაღნარი – მაღალი და ხშირი ტყე.

მახა – ასლი.

მგბარი – მოხარშული.

მგვემელი – მცემელი.

მგზნებარი – მოგვი, ცეცხლის მნათებელი ქურუმი.

მგმობარი – მგმობელი, ქრისტიანული სარწმუნოების უარმყოფელი.

მგრგვალი – ?????????

მდუმრადი – მდუმარე, უსიტყვო, ჩუმი.

მდღევარი – დღიური.

მებეჭე – მისანი, რომელიც ბეჭის ძვლით მკითხაობს.

მებრუჟეობა – ლოთობა.

მეზვერე – მებაჟე, ხარკის ამკრეფი.

მეინახე – თანამესუფრე.

მეკერმე – კერმის (წვრილი ფულის) ამკრეფი.

მეკობრე – ავაზაკი, ყაჩაღი.

მეკრე – კარის მცველი.

მელი – მელია.

მემთრვალე – ლოთი; მემთრვალეობა – ლოთობა; მთრვალობა – თრობა.

მთხრებლი – ორმო, თხრილი.

მიგება – მიზღვევა; მისაგებელი – მისაზღავი.

მიდამო-ვლა – აქეთ-იქით სიარული.

მიდგომა – დაორსულება მუცლად-ღება; მიდგომილება – დაორსულება.

მიდრკომა – გადახრა, გადახვევა.

მითვალვა – მითვლა, თვლით მიცემა.

მილიონი – მილი (სიგრძის საზომი ერთეული).

მიმდემი – მუდმივი, მარადიული.

მიმყოლი – მიმდევარი.

მიმწუხრი – საღამოს.

მიპყრობა – მიწოდება, მიცემა.

მისაგებელი – იხ. მიგება.

მისადრეკკლი – თავშესაფარი.

მიტაცება – წართმევა, წაგლეჯა.

მიღება – წართმევა.

მიჩემება – მისაკუთრება.

მიწევა – მიღწევა.

მიწურვა – მიახლოვება.

მიხვეჭა – წართმევა, მიტაცება.

მიხვმა – (ჴორცნი) მარიამისაგან მიიხვნა – (ხორცი) მარიამისაგან შეისხა.

მკალი – კალია.

მკელობელი – კოჭლი.

მკვრელი – დამკვრელი.

მკოდოვანი – ღარიბი, ღატაკი, უქონელი; მკოდოვნება – სიღარიბე, სიღატაკე, უქონელობა.

მლევანება – გულსავსეობა, გულუხვობა.

მოაბა – ტახტრევანდი.

მოგება – 1. მოსაზრება, ჭკუაზე (გონს) მოსვლა;
2. შეძენა, მოპოვება.

მოგვი – ვარსკვლავთმრიცხველი, ასტროლოგი.

მოდასე – დასის წევრი; მოდასეობა – დასის წევრობა.

მოდნობა – მონელება.

მოდრეკა – მოქცევა, მობრუნება.

მოვაჭრებული – მოშოვებული, შეძენილი.

მოვლება – მოტარება.

მოზავებული – ???????

მოთვალული – თვლებით მოჭედილი.

მოკვეთა – მოჭრა, გადატ. მოკვლა.

მოკიცხარი – მქირდავი, მკიცხველი, ვინც სხვას დასცინის.

მოლალე – მოჩხუბარი, მოშუღლე.

მომახურება – მარყუჟის გაკეთება.

მომედგრება – გაზარმაცება.

მომსყიდელი – მყიდველი.

მომტვერება – მტვრად ქცევა, მოსპობა.

მომღერალი – მოცეკვავე, მოთამაშე.

მომყმარი – მშიერი; მომყმარება – შიმშილი.

მონებება – მონდომება, მოსურვება.

მონიჭება – დასაჩუქრება, საბოძვარის მიღება.

მორბევა – დარბევა, აოხრება.

მორისვა – მოპარსვა, გაკრეჭა.

მორყვნა – მუცლის მოშლა.

მოსავაჭრებელი – საშოვნელი, შესაძენი.

მოსიკვდიდ – იხ. სიკვდილი.

მოსმიერი – ღვინის მსმელი.

მოსპოლვა – მოსპობა, განადგურება.

მოსრვა – მოსპობა, ამოწყვეტა, ამოჟლეტა.

მოსურნე – შეყვარებული.

მოტყინარე – მოგიზგიზე, ანთებული.

მოფხვრა – მოგლეჯა.

მოქცევა – მობრუნება.

მოღება – 1. მოტანა;
2. წართმევა.

მოღვაწება – შოვნა, მოპოვება.

მოყივნება – მოტყუება, შეცდენა; გამასხრება, შერცხვენა.

მოყმობა – შიმიშილით სიკვდილი.

მოშთობა – მოხრჩობა.

მოშოება – შოვნა, შეძენა; მოშოებული – ნაშოვნი, შეძენილი.

მოცალე – მოცლილი.

მოძაგება – შეძულება, შეძგაება.

მოწესე – მონაზონი ქალი.

მოწიწვა – მოწიწება, მოკრძალება.

მოწლედ – მოწიწებით, მოკრძალებით.

მოწყვედა – ამოწყვეტა, ამოჟლეტა.

მოხად – მოვხადოთ – მოვუწოდოთ; მოხადა – გამოიწვია.

მოხვეჭა – ქონების შეძენა უსამართლო გზით. მონახვეჭი – შეძენილი ან მოპოვებული უსამართლო გზით.

მოხოიშნება – იხ. მეხვაიშნობა.

მოჴდომა – თავდავხმა, მოვარდნა.

მპარავი – ქურდი.

მრე – მძლე, მომრევი.

მრთელი – ჯანმრთელი.

მრივსელი – მპარსველი, მკრეჭელი.

მროკავი – მოცეკვავე.

მრჩობლი – წყვილი, ორი.

მსასოებელი – მოიმედე.

მსგეფსი – ერთი კვირა.

მსოფლიო – ამქვეყნიური.

მსტოვარი – მზვერავი, ჯაშუში.

მსხემი – მწირი, უცხო; მსხემყოფა – მწირობა, უცხოობა.

მსხუნავი – მსუსხავი.

მტილი – ბაღი.

მუნებური – იქაური.

მუნთქვესვე – მაშინვე, იმწამსვე.

მფოფინარე – მდუღარე.

მქისე – ხორკლიანი.

მქსინვარე – ძლიერ მქროლავი; სუსხიანი.

მღერა – თამაშობა.

მღილი – ჩრჩილი.

მყვრელი – ძლოკი, ანკარა, გველხოკერა.

მყია – ნაპრალი, ღრე.

მყის – უცბად, მაშინვე.

მცბიერი – ცბიერი.

მცემელი – დამკვრელი (საყვირისა, ფანდურისა და მისთ.).

მძიღვი – მჯიღი, მუშტი.

მძრომი – ქვეწარმავალი, ქვემძრომი.

მძრწოლარე – მოშიშარი, ვინც შიშისაგან კანაკალებს.

მწამლველი – მოგვი, გრძნეული.

მწერტელი – მჩხვლეტელი.

მწვალებელი – ერეტიკოსი, ქრისტიანული ორთოდოქსალური სარწმუნოებიდან გადამდგარი.

მწვანვილი – მწვანე ბალახი.

მწვირე – წუმპე, მყრალი ტლაპო.

მწვლილი – 1. მარცვალი;
2. წვრილი ფული.

მწიკვლი – ჭუჭყი; მწიკვლიანი, მწიკვლევანი – ჭუჭყიანი, ბინძური; უწმინდური.

მწირობა – მსხემობა, მწირად (უცხოდ, სტუმრად) ყოფნა.

მწყაზარი – ლამაზი, მშვენიერი.

მწყევარი – ვინც იწყკვლება.

მწყემსი – გადატ. მღვდელი, საეკლესიო პირი.

მწყობელი – მომღერალთა (მგალობელთა) გუნდის (დასის) წევრი.

მწყობრი – მომღერალთა (მგალობელთა) გუნდი (დასი).

მწყრომი – მომდურავი, მწყრალი.

მწყურნები – ჭყანტობი, წყლიანი ადგილი.

მჭამელი – ჟანგი.

მჭელი – პეშვი, ერთი მუჭა.

მჭირსნედ – ძლიერად, დიდი საჭიროებით.

მჴევალი – ნაყიდი ან ნამზითვი ყმა-ქალი, საერთოდ მსახური ქალი.

მჯიღი – მუშტი.

– ნ –

ნაანგარევი – სიხარბით ნაშოვნი, მონახვეჭი, ნატაცები.

ნაგვემი – ნაცემი.

ნათხაზი – ნაწნავი, დაწნული.

ნაკრტენი – ბუმბული.

ნარცხი – ნარეცხი.

ნასხამოანი – ასხმული.

ნატყვენავი – ნაალაფევი, ტროფეი.

ნაღვარევი – უწყლო ხევი.

ნაყროვანი – გაუმაძღარი; ნაყროვანება – გაუმაძღრული ჭამა-ყლაპა

ნაწერტი – ნაჩხვლეტი.

ნაწყაროები – წყაროსავით მონადენი.

ნებ – უნებს – უნდა.

ნერწყვა – მიფურთხება; ნანერწყვი – ნაფურთხი.

ნესტვი – ჩასაბერი ინსტრუმენტი – სტვირი, სალამური.

ნეფხვა – ძლიერი ყინვა.

ნიში – სასწაული.

ნიჭი – საბოძვარი.

ნუზლი – საგზალი, სანოვაგე, საჭმელი.

– ო –

ოლარი – წვრილი და გრძელი ოქროქსოვილის წინსაფარი, რომელსაც გულზე კისრიდან კოჭებამდე იკიდებდნენ საეკლესიო პირები

ომოფორი – ეპისკოპოსთა სამხრე (მხრებზე მოსახვევი).

ორძალი – ორძალიანი საკრავი ინსტრუმენტი

ოსანნა – ძველი ებრული სიტყვაა „????“

ოტება – განოტება

ოფაზი – წმინდა, ბაჯაღლო

ოხჭანი – დასასრული, ბოლო

– პ –

პალეკარტი – ბერის სამოსელი – გრძელი, ფართო და ნაოჭიანი

პარეხი – გამოქვაბული

პატიჟი – ტანჯვა, სასჯელი

პელაგონი – ზღვა

პეტალი – ილერკო ქარვასავით შექმნილი

კინაკი – ჯამი

პირად-პირადი – ფერად-ფერადი, მრავალფერი

პირ-აშკმა – პირის დაღება; პირაშკმული – პირდაღებული

პირმშო – პირველშობილი

პურის-მტე – თანამესუფრე

პურშავი – პურძვირი, ძუნწი

– რ –

რბევა – დარბევა, აწიოკება

რიდე – თავსაბურავი

როკვა – ცეკვა

რონინი – სიარული

რუდუნება – გარჯა, შრომა

რღვნა (წყლისა) – წარღვნა

რცხვა – რეცხვა

– ს –

საამბორებელი – საკოცნელი

საანჯმნოდ – საჯაროდ, საქვეყნოდ, სახალხოდ

საბლარდნელი – ჩასაცმელი

საბრჴე – მახე

საბურველი – თავსაფარი

საბუხარი – ბეწვის ან თბილი ქსოვილისაგან დამზადებული სამაჯური, მაჯაზე წამოსაცმელი

საგვემელი – რითაც სცემენ, ერთგვარი სატანჯველი

საგრძნობელი – შეგრძნების ორგანო (თვალი, ყური, ენა, ცხვირი, ხელ-ფეხი)

სადაგველი – რკინის იარაღი, რომელსაც სხეულის დასადაღად ხმარობდნენ

სადუკეველი – ებრაელთა რელიგიური სექტა; უარყოფდა სულის უკვდავებასა და მკვდართა აღდგომას

სავაჭრებელი – საშოვნელი, შესაძენი

საზრდელი – საჭმელი, საზრდო, საკვები

საკანონო – სასჯელის მაგვარი საზღაური, რითაც შეიძლება ცოდვის გამოსყიდვა

საკიდრობა – საკიდარი, რაც ასაკიდია

სალბუნი – მალამო

სამე – მართლაც, ნამდვილად

სამთელებელი – გამაჯანმრთელებელი, საკურნებელი

სამკვიდრო – მამული და საცხოვრებელი ადგილი

სამროწლე – სანახირე

სამსალა – საწამლავი

სამსჭვალი – ლურსმანი

სამწყურვალო – მოსაწყური

სამჭედური – ანკესი

სანეშტე – ფეხისალაგი

სანიჭარი – საბოძვარი, საჩუქარი

საპოხლად – გასასუქებლად

სარეწავი – ხელფასი

სარვაგი – ანგარიშიანობა, სარფა

სართული – ჭერი, სახურავი

სასოება – იმედი

სასტიკი – ძლიერი, მკაცრი

სასყიდელი – საფასური

სასძლო – სასუფეველი

საურწყო – რძის ნაწარმი (რძე, ერბო, ყველი და მისთ.)

საქონელი – უძრავი ქონება

საღნიოშო – სიბილწისა და სიბინძურის ადგილი

საყნოსელი – ცხვირი

საყოლელი – მოძრავი ქონება

საცნობელი – ჭკუა-გონება

საძნაური – საძნელო

საწერტელი – ეკალი; საჩხვლეტი.

საწმისი – მატყლი

საჭვირობელი – საჭვრეტელი, საყურებელი

საჭურველი – საომარი იარაღი

საჭურჭლე – საგანძური

სახიობა: სახიობითა ჴმობენ – მღერიან

საჴმილი – ცეცხლსაგზებელი; დიდი ცეცხლი, ხანძარი

საჴმილავი – ღამის ყარაულობის სამსაათიანი ცვლა

სენაკი – ბერის საცხოვრებელი ოთახი

სერი – 1. ვახშამი; სერობა – ვახშმობა

2. ჭრილობის ნასახი

სერობინი – ექვსფრთიანი ანგელოზი

სეფეწული – დიდებულთა ვაჟი, უფლისწული

სიბორგილე – სიგიჟე, სიშმაგე

სიგლისპე – სიანჩხლე, სიკაპასე

სივლტოლა – გაქცევა

სირი – ჩიტი

სიღნიოშე – სიბილწე, სიბინძურე

სიღოდა – უწესური ყოფა-ქცევა; სქესობრივი გარყვნილება

სიყმილი – შიმშილი

სიცბილი – ცბიერება

სიცოფე – სიგიჟე

სკორე – ცხოველთა განავალი

სკუპა – პატარა ქუდი

სმინება – გაგებინება

სნება – ავადმყოფობა, სნეულება; სნებოვანი – სნეული, დასნეულებული

სოდომური ცოდვა – მამათმავლობა

სოფელი – ქვეყანა, წუთისოფელი

სპასპეტი – მხედართმთავარი

სპეტაკი – თეთრი

სრბა – სირბილი

სრვა – სენი მომსრველი, ჭირი; ხოცვა-ჟლეტა

სტავრა – სირმით საქსოვი ფარჩა, ოქროქსოვილი

სტევი – აქლემის მატყლი

სტიხარი – სამღვდელო კვართი (მოსასხამი)

სტომაქი – კუჭი

სულთქმა – ოხვრა-კვნესა, მწუხარება

სქემა – ბერის სამოსელი; აცვია იმ პირს, რომელიც ბერობაში უკიდურეს ასკეტურ ცხოვრებას ეწევა (აქედან: სქემოსანი ბერი)

სხეპლა – ოქროს ან ვერცხლის წვრილი სირმა

– ტ –

ტაბლა – სუფრა

ტაკუკი – ღვინის ხელადა

ტალავარი – კარავი

ტალანტი – ვერცხლის ან ოქროს ფული

ტარიგი – კრავი

ტევა: არა უტეოს – არ მიუშვას; არა უტევებთ – არ უშვებთ

ტვირთვა – დატევა

ტრაპეზი – ბერთა სასადილო, ტაბლა

ტყება – დიდი მწუხარებისას ხელების თავში რტყმა

ტყველვა – ტაშის შემოკვრა

– უ –

უამავრობა – უამრავი, ურიცხვი

უაღრესი – საქმით თუ თანამდებობით უფროსი (საპირისპირო ცნებაა უდარესი)

უბანი – ქუჩა, შუკა, მოედანი

უგლიმი – გულქვა, შეუპოვარი

უდარესი – უმცროსი, უმრწემესი

უდები – ზარმაცი, მცონარე; უდებება – სიზარმაცე, მცონარება

უზავებელი – შეუზავებელი

უზაკველი – უბოროტო

უზეშთაესი – უზენაესი, უმაღლესი

უზმა – უჭმელი ;უზმაობა – უჭმელობა

უთმინო – მოუთმენელი

უკერველი – შეუკერველი

უკმორეწყდომა – ცოტა უკან ჩამორჩენა

ულირწველობა – არა-ვნებიანობა

უმაშვნო – უვარგისი, ურგები, დახშული (ჰაერი)

უმკოდოვნესი – უღარიბესი, უღატაკესი. იხ. მკდოვანი

უმრწემესი – უმცროსი

უმსჯავრო – უსამართლო

უმწერტელესი – ძლიერ მჩხლეტავი. იხ. წერტა

უნაყროვნო – არა-მაძღრული. იხ. ნაყროვანი

უნდო – 1. უღირსი, ცუდი

2. მიუნდობელი

უნებური – არასასურველი

უნჯი – განძი; უძრავი ქონება; უნჯება – განძის (ქონების) შეძენა (დარგოვება)

უოხჭნო – დაუსრულებელი, მარადიული, მუდმივი

უპოვარი – უქონელი; უპოვარება – უქონლობა

უპირატესი – უაღრესი, აღმატებული

ურვა – წუხილი

ურწყული – უდაბნო; ურწყავი ადგილი

უსართულო – უსხლკარო, უთავშესაფრო

უსასო – უიმედო; უსასოება – უიმედობა

უსასყიდლო – უძვირფასესი, ფასდაუდებელი

უსჯულო – არა-ქრისტიანი; მაჰმადიანი

უფალი – ბატონი, მეპატრონე

უღნიოშესი – უფინთესი, უბილწესი, უსაძაგლესი, უბინძურესი

უღონო – უსაშველო; უღონოება – უსაშველობა

უშრეტი – ჩაუქრობელი

უც – უდევს

უცები – უვიცი

უცნობო – უსულო, რასაც ცნობა არა აქვს

უძილი – დაუძინებელი

უწვევარი – დაუპატიჟებელი

უწყალო – შეუბრალებელი

უხანოება – ხანმოკლეობა

უხრწნელი – 1. წაუხდენელი, უბიწო

2. უკვდავი, უბიწო; უხრწნელება – უკვდავება

უჴამური, უჴამრობელი – ფეხშიშველი

უჴმობელი – ხმაამოუღებელი, უხმო, ჩუმი

უჴსარი – გაუხსნელი

– ფ –

ფარეხი – ცხვრის სადგომი

ფარისეველი – მოჩვენებით საეკლესიო წესების შემსრულებელი, სინამდვილეში კი სრულიად საწინააღმდეგოს მოქმედი

ფარშამანგი – ფარშევანგი

ფერეზიკი – დალალი (ვაჭარი, რომელსაც სავაჭრო ქუჩა-ქუჩა დააქვს)

ფეშხუმი – საეკლესიო ჭურჭელი, დაბალ ფეხიანი, იხმარება ბარძიმთან ერთად

ფილონი – სამღვდლო სამოსელი

ფენიქსი – ზღაპურლი ფრინველი; ფენიქსისებრ – ფენიქსივით

ფიჩვი – ბერის შავი მოსასხამი

ფიცხელი – მაგარი

ფლატუნი – ჩამონგრეული, ჩამოზვავებული, ნაყარი (მიწა)

ფლაფნა – ჩიფჩიფი

ფოლი – წვრილი ხურდა ფული

ფორიაქის დაცემა – აკლება, აფორიაქება

ფოფინი – ფართხალი, ფხარკალი

ფრიადი – დიდი, დიდძალი

ფსალმუნი – დავით წინასწარმეტყველის საგალობელთა კრებული, ძველი აღთქმის ერთ-ერთი წიგნი. ფსალმუნება – გალობა

ფუტური – მაშმელი, ფუტურო

ფუცება – ფიცი

ფშვა – სუნნელების დენა

ფხვრა – გლეჯა

– ქ –

ქადაგი – მქადაგებელი

ქადება – დამუქრება

ქალწულება – უმანკოება, უბიწოება; მეორე სქესთან მიუკარებლობა; ქალწულობის აღთქმის დადება – ქალი ან კაცი, რომელიც უქორწინობის აღთქმას დადებს

ქარტა – ქაღალდი

ქაცვი – ძეძვი, ძეძვის ეკალი

ქედი – კისერი

ქერობინი – უპირველესი და უმაღლესი ჩინის ანგელოზი

ქვაბი – გამოქვაბული

ქვეყანა – მიწა, დედამიწა

ქვე-ჩამოზვლევა – ჩამოზვავება, ჩამონგრევა

ქლამინდი – მეფეთა და სამღვდელო პირთა უსახელო, ფილონის მსგავსი წამოსასხმელი

ქოთება – ღელვა (ზღვისა)

ქორი – 1. მტაცებელი ფრინველი

2. სართული, ჭერი

– ღ –

ღაწვი – ლოყა

ღირღლოვანი – ოღრო-ჩოღრო, ღელე-ღულიანი

ღრჭენა – ღრაჭუნი, კრაჭუნი

– ყ –

ყაფუზუნა – მაიმუნი

ყაჯირი – ძერა

ყვიბარი – მომცრო ჭური, ქოცო

ყვრიმალი – ყურის არე

ყურდგელი – კურღელი

– შ –

შანთი – გახურებული რკინა

შარი – ბამბის ქსოვილი

შარავანდედი – სხივი (მზისა)

შატროვანი – ნაქარგი

შებრუჟებული – ღვინონასვამი, ოდნავ მთვრალი

შეგბობა – მოხარშვა

შეგმანება – სქესობრივი კავშირის დაჭერა

შევრდომა – მუხლებით დაჩოქება; შევრდომილი – მუხლებდაჩოქილი

შეიწრებული – შევიწროებული, გაჭირვებული

შეკდემა – შერცხვენა

შელმობა – იხ. ლმობა

შემთხვევა – შეხვედრა

შემსჭვალვა: არა შეამსჭვალავ (=მიაჩერებ, გაუშტერებ) თვალთა

შემუსრვა – დამტვრევა, დალეწვა, დამსხვრევა; შემუსრვილი – დამტვრეული, დალეწილი, გატეხილი

შემწვარი – დამწვარი

შემწვირიანებული – გასვრილი, გაწუმპული, გათხუპნული

შემწიკვლება – გაჭუჭყიანება, გასვრა, ამოთხუპნა; შემწიკვლებული – გაჭუჭყიანებული, გასვრილი, ამოთხუპნული; შუემწიკვლელი – უბიწო, უმწიკვლო

შენაწევრება – შეკავშირება; შენაწევრებული – შეკავშირებული

შენებულობა – შენობა

შერაცხა – ჩათვლა

შესაქმე – დაბადება, შექმნა (ძველი აღთქმის პირველი წიგნი)

შესვენებული – გარდაცვლილი

შეტევა – შეშვება

შეტყუილი – ტყუილი

შეუმწიკვლელი – შემწიკვლება

შეურაცხი – ცუდი, დაწუნებული

შეშთობა – შეპყრობა და მოხრჩობა; დაჩაგვრა; შეშთობილი – მოხრჩობილი, დაჩაგრული

შეწვა – დაწვა

შეჭუვნება – შეწუხება

შეჭურვა – საჭურველის ასხმა, შეიარაღება

შვიდჴერი – შვიდრტოედი; შვიდსანთლიანი შანდალი

შთათხევა – ჩაქცევა, ჩაგდება

შთამოჭრა – ჩამოვარდნა, ჩამოჭრა

შიშთვილი – ჩამოსახრჩობი თოკი; შიშთვილის-ბმა – თავის ჩამოხრჩობა

– ჩ –

ჩამოჭრა – ჩამოვარდნა; იხ. შთამოჭრა

ჩარყაფი – ქარგა

ჩაფულა – ქალამნის მსგავსი ამოსასხმელი ფეხსაცმელი

ჩაფხუტი – მუზარადი, რკინის ქუდი

ჩინჩვა – სავაჭროზე ფასის დაკლებისთვის ლაპარაკი

ჩუკენობა – ჴელით დაცემა, ონანიზმი

– ც –

ცანდალი – სანდალი, ხის ან ტყავისძირიანი ფეხსაცმელი, რომელსაც თავზე თასმებით იმაგრებენ

ცახე – მტვრის უმცირესი ნაწილი, რომელიც ჰაერში მზის შუქზე მოჩანს

ცემა – 1. ტრყმა

2. დაკვრა

3. კბენა

ციცა – კატა

ცნობილი – გონზე მყოფი

ცოლ-კეთილი – კეთილცოლიანი

ცოლ-უკეთური – ავი, ანჩხლი ცოლიანი

ცუდ-დიდება, ცუდ-დიდებობა – ამაო დიდება

ცუნდრუკება – მოყვასის მიმართ მალულად ბოროტების ჩადენა

ცხებული – კურთხეული

ცხედარი – საწოლი, ტახტი

ცხოველი – ცოცხალი

ცხრო-ჴურვება – ციებ-ცხელება

– ძ –

ძალი – ნაწლავი

ძალნი ზეცათანი – ზეცისა ძალნი

ძე ადამისი ან ადამის ძე – კაცი, ადამიანი

ძვილ – ძლივს

ძი – კითხვითი ნაწილაკი „თუ“, „აბა თუ“: რა-ძი

ძნიად – ძნელად

ძრცვა – გახდა

ძრწოლა – შიში

– წ –

წალა – ჩირქი, წუთხი

წამახვა – გალესვა, გამწვეტება

წარბ-მაღლობა – მედიდურობა, ამაყობა

წარგება – წაგება, მიცემა, გაცემა, დახარჯვა

წარგვრა – წართმევა და წაყვანა (ან წაღება)

წარგრაგნა – გადახვევა გრაგნილივით

წართქმა – წარმოეთქვა

წარვლტოლა – გაქცევა

წარმართი – უსჯულო, არაქრისტიანი

წარმდები – მეტიჩარა

წარმოლტოლვილი – გამოქცეული, გადმოხვეწილი

წარმრღვნელი – წამლეკავი

წარპარვა – მოპარვა, გაპარვა

წარპყრობა – გაწვდა, მიშვერა

წარტაცება – გატაცება; წარტაცებული – გატაცებული, წაღებული

წარტყვევნა – დაპყრობა და დარბევა (ქალაქისა)

წარწირვა: წარეწიროს სასოება – იმედი გადაიწყვიტოს

წარხედვა – გახედვა

წარხვმა – წაღება; წარხვმული – წაღებული

წერტა – ჩხვლეტა. იხ. ნაწერტი, საწერტელი, უმწერტელესი

წეს: შენ გიწესს – გიძახის, გიწვევს

წველი – ჩალა

წვიმებული – ნაწვიმარი, მოწვიმული

წვლილადი – წმინდა (ნაქსოვი)

წვრთა – სწავლა, მეცადინეობა, ვარჯიში

წიაღსლვა – წყალს გაღმა გასვლა

წილჴდომილი – წილში ნარგები

წინადაცვეთა, წინადაცვეთილება – მეტკვეთილება. ებრაელთა რელიგიური ჩვეულება: მამრობითი სქესის ახალდაბადებულ ბავშვს მერვე დღეზე აჭრიან სასქესო ასოს წინა კანს. ეს ჩვეულება გავრცელებულია მაჰმადიანებშიც.

წიწვა – რცხვენა

წუთხი – სისხლნარევი ჩირქი

წუმწუბა – გოგირდი

წელვა – ჭრილობის მიყენება, დაკოდვა

– ჭ –

ჭახრაკი – საწნეხი, რომლითაც ხდიან ზეთს

ჭიჭნაური – აბრეშუმი

ჭმახე – შეძმარებული (ღვინო)

ჭრელებული – ჭრელ-ჭრელი, აჭრელებული

– ხ –

ხადა, ხადილი: მამად ვჰხადით (=ვუწოდებთ) ღმერთს

ხალენი – მღვდელთა და ბერთა სამოსელი, მაზარა

ხამი – ხამი აბრეშუმი, ყაჭი

ხარატული – მოჩუქურთმებული

ხარისხი – საფეხური (კიბისა)

ხარჭა – ხასა, საყვარელი

ხელი – გიჟი, შმაგი

ხვასტაგი – ოთხფეხი საქონელი

ხორგი – მდინარეში მოცურავე ყინვის ნახეთქი

ხორშაკი – სიცხე-პაპანაქება

ხოჭიჭი – აკვანი

ხრტიალი – ხრიალი (მომაკვდავისა)

– ჴ –

ჴამლი – ფეხსაცმელი

ჴდომა – მივარდნა, თავდასხმა

ჴელარგნოსანი – ხელჯოხიანი, მანდატური

ჴელის აღპყრობა – დახმარება, შემწეობა

ჴელქვეშე – ხელქვეითი, ქვეშევრდომი

ჴვებული – მოკლებული

ჴვედნა – დაჩაგვრა

ჴუმილი – ყარაული, დარაჯი, მცველი

ჴურთი – წკეპლების კონა

ჴშული – დახშული, დაკეტილი

– See more at: http://www.orthodoxy.ge/tsnobarebi/leksikoni_dz.htm#sthash.PhGYFtOP.dpuf

საქართველოს ეპარქიები

საქართველოს ეპარქიები — საქართვდლოს მართმადიდებელი სამოციქულო ეკლესიის ძირითადი რელიგიური დანაყოფი.